Năm 2009 đã đi được gần 3/4 chặng đường và bức tranh kinh tế cả năm đã dần sáng tỏ với mức tăng trưởng GDP khoảng 5% và lạm phát từ 6-8%. Ngân hàng Nhà nước vừa đưa ra hai kịch bản kinh tế cho năm tiếp theo với mức tăng trưởng GDP cao nhất là 7%.
Tăng tín dụng, giá dầu, gạo...quyết định kịch bản kinh tế
Thời gian qua có rất nhiều dự báo của các tổ chức, cá nhân về các chỉ số kinh tế vĩ mô,
nhưng nhiều dự báo thậm chí trái ngược nhau. Theo quan điểm của Ngân
hàng Nhà nước (NHNN), phân tích và dự báo kinh tế đóng vai trò rất quan
trọng trong việc hoạch định và điều hành chính sách kinh tế vĩ mô
nói chung và chính sách tiền tệ nói riêng. Bất kỳ các quyết định chính
sách kinh tế nào đều phải dựa trên cơ sở phân tích thông tin và triển
vọng của các biến số kinh tế (cả tầm vĩ mô và vi mô). Trên thực tế có
nhiều dự báo được đưa ra, kết quả dự báo có thể khác nhau và có thể
không tiệm cận thực tế bởi kinh tế thế giới biến động khó lường, nhất
là trong điều kiện toàn cầu hóa được đẩy mạnh.
Trên cơ sở tình hình kinh tế vĩ mô và
diễn biến biến tiền tệ những tháng đầu năm, NHNN dự báo năm 2009, kinh
tế tăng trưởng khoảng 5%, lạm phát khoảng 6%-8%. Đặc biệt trong năm
2010, NHNN cho rằng tăng trưởng và lạm phát sẽ diễn ra theo 2 kịch bản.
Ở
kịch bản thứ nhất, tăng trưởng kinh tế khoảng 6%-6,5%, lạm phát khoảng
dưới 10%. Để đạt được các chỉ số này, NHNN cho rằng nền kinh tế phải
đạt được những điều kiện quan trọng như tốc độ tăng của tín dụng và
tổng phương tiện thanh toán năm 2009 khoảng 30%, năm 2010 khoảng
25%-27%; hiệu quả đầu tư giảm nhẹ so với năm 2008, đạt khoảng 7,7 năm
2009-2010 do đầu tư mở rộng theo chính sách kích cầu; giá dầu thế giới
tăng trở lại và đạt mức bình quân 64 USD/thùng năm 2009 và 70-75
USD/thùng năm 2010; giá gạo thế giới có xu hướng tăng và đạt mức bình
quân 570 USD/tấn năm 2009 và 750 USD/tấn năm 2010.
Ở kịch bản thứ hai, tăng trưởng kinh tế khoảng
6,2%-7%, lạm phát khoảng 7,5%-8,5%. Khi đó, các điều kiện sau sẽ là
tiền đề: Tốc độ tăng của tín dụng và tổng phương tiện thanh toán năm
2009 khoảng 25-27%, năm 2010 khoảng 23%-25%; hiệu quả đầu tư tương ứng
năm 2008, đạt khoảng 7-7,5; giá dầu thế giới bình quân 60 USD/thùng năm
2009 và 70-75 USD/thùng năm 2010; giá gạo thế giới có xu hướng tăng và
đạt mức bình quân 565 USD/tấn năm 2009 và 600 USD/tấn năm 2010.
Cần dè chừng lạm phát
Cùng
với dự báo trên, nhiều chuyên gia kinh tế cũng cho rằng lạm phát khó
tăng cao trong năm 2009 và cả năm 2010 nhưng cũng không thể chủ quan
với lạm phát. Bà Victoria Kwakwa, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới
tại Việt Nam, cho rằng, nếu lạm phát tăng, mất cân bằng cán cân hanh
toán thì sẽ ảnh hưởng xấu tới nỗ lực tăng trưởng nhanh.
"Đây là
thời điểm để cân nhắc, xem xét trọng tâm kích thích để đảm bảo hiệu
quả, tránh sa đà vào vấn đề ngắn hạn mà phải hướng tới đảm bảo tính
cạnh tranh của nền kinh tế về dài hạn" - bà Kwakwa nói.
Đồng
tình quan điểm này, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu cho rằng, mục tiêu
chính sách tiền tệ của NHNN bên cạnh hỗ trợ tăng trưởng kinh tế còn
phải kiểm soát lạm phát ở mức hợp lý để ổn định kinh tế vĩ mô.
"Kinh tế vĩ mô
ổn định chính là tiền đề vững chắc cho tăng trưởng bền vững. Năm 2009
và 2010 đà tăng trưởng kinh tế được duy trì nhưng có sức ép tăng lạm
phát, việc hoạch định và điều hành chính sách tiền tệ sẽ phải linh hoạt
và áp dụng đồng bộ nhiều giải pháp tổng thể" - Thống đốc nói.
Cụ
thể, theo Thống đốc, NHNN sẽ tiếp tục áp dụng mô hình kiểm soát khối
lượng tiền là chủ yếu (quy mô và tốc độ tăng trưởng tổng phương tiện
thanh toán và tín dụng), kết hợp với kiểm soát giá cả tiền tệ (lãi suất
và tỷ giá). Các công cụ chính sách tiền tệ được điều hành một cách chủ
động, linh hoạt và thận trọng trên cơ sở các dự báo tốt về diễn biến
kinh tế vĩ mô, diễn biến tiền tệ, tín dụng nhằm kiểm soát tốc độ tăng
trưởng tín dụng và tổng phương tiện thanh toán khoảng 30% và giảm dần
trong những năm tiếp theo, đi đôi với kiểm soát chặt chẽ chất lượng tín
dụng; lãi suất và tỷ giá ở mức hợp lý, đảm bảo an toàn hệ thống.
Bên
cạnh đó, NHNN cho rằng cần sử dụng các NHTM có quy mô lớn đóng vai trò
chủ đạo trong việc hỗ trợ thực hiện các giải pháp điều hành chính sách
tiền tệ, phù hợp với yêu cầu phát triển nền kinh tế thị trường, định hướng XHCN.