Đầu
thế kỷ 20, trong đêm đen nô lệ, với lòng yêu nước, thương dân nồng nàn
và sâu nặng, Bác Hồ đã ra đi tìm đường cứu nước. Bôn ba khắp năm châu
bốn biển, vừa hoạt động cách mạng vừa lịch du, Bác đã là một nhà du lịch
thực thụ. Bác Hồ là người đầu tiên sử dụng thuật ngữ "lịch du" và đưa
thuật ngữ này vào văn bản quốc tế. Bác cũng là người định nghĩa một cách
rõ ràng, cụ thể về du lịch. Đó là vào năm 1919, trong bản yêu sách 8
điểm giữa hội nghị Vesay, Bác đã yêu cầu cho dân xứ Đông Dương được hoạt
động du lịch.
Trong bài vè tiếng Việt, Bác đặt du lịch vào yêu sách thứ 6:
“Sáu xin được phép lịch du
Bốn phương mặc sức, năm châu mặc tình.”
Vậy là muốn có du lịch phải có “sức”, phải có “tình”
“Sức” bao gồm cả vật chất và tinh thần, “Tình” hàm chứa sự cởi mở và thân thiện.
Năm 1961, một năm sau khi ngành Du lịch được thành lập, Bác đến thăm khách sạn Kim Liên. Bác nói:
“Kim Liên là hoa sen vàng”.
Du
lịch như bông hoa tô đẹp cho cuộc đời, nhưng du lịch phải làm ra của
cải vật chất để không chỉ là “Hoa sen” mà là “Hoa sen Vàng”.
Năm
mươi năm qua, du lịch đã nỗ lực phấn đấu để có sức, có tình và là hoa
sen vàng. Ngành Du lịch đã được Đảng và Nhà nước khẳng định “Du lịch là
một ngành kinh tế tổng hợp có tính liên ngành, liên vùng và xã hội hóa
cao...”. “Du lịch một ngành kinh tế quan trọng trong chiến lược phát
triển kinh tế xã hội của Đất nước”. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 9
của Đảng đã chỉ rõ “phát triển du lịch thực sự trở thành một ngành kinh
tế mũi nhọn”. Với tư cách là một ngành kinh tế, du lịch đã phát triển
nhanh, mạnh, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế - xã hội của đất nước.
Trên
con đường cánh mạng, Bác Hồ vừa đi, vừa hoạt động, vừa học tập. Bác
đánh giá cao sự khám phá và vai trò của người đi du lịch. Trong tác phẩm
nổi tiếng “Bản án Chế độ thực dân” viết năm 1925, Bác đã lấy những nhận
định của khách du lịch để vạch trần chế độ thực dân. Bác viết:
“Ông Vinhe Dốctông viết: Trên thế giới không có dân tộc chiến bại nào bị đàn áp và hành hạ như người dân thuộc địa.”
Một nhà du lịch khác viết: Đời sống ở thuộc địa chỉ làm cho các tật xấu của cá nhân phát triển.
Một
nhà du lịch thứ 3 viết: “khi đặt chân đến đây, tất cả những người Pháp
đều nghĩ rằng người An Nam là hạng người thấp kém và phải làm nô lệ cho
họ”.
Bác
luôn trân trọng sự khách quan của khách du lịch. Du lịch không chỉ thu
tiền của khách, mà còn hưởng lợi từ những khám phá của họ. Học tập Bác,
ngành Du lịch luôn đối xử với khách du lịch bình đẳng, tôn trọng và thân
thiện. Đó chính là “tình”, là sức hút mạnh nhất đối với khách du lịch.
Luật pháp Việt Nam luôn bảo đảm an toàn về tính mạng, tài sản trong
chuyến đi du lịch của khách. Khách du lịch được tạo điều kiện thuận lợi
về thủ tục xuất nhập cảnh, quá cảnh, lưu trú, đi lại, hải quan. Thái độ
đối xử với khách chính là tiền đề quan trọng để phát triển du lịch.
Ai
cũng biết du lịch là ngành dịch vụ cho con người. Chất lượng dịch vụ là
yếu tố hàng đầu được khách quan tâm. Điều này đòi hỏi ý thức phục vụ,
trình độ kỹ năng nghề cũng như lòng yêu nghề của người làm du lịch.
Ngày 2/7/1961, Bác đến thăm lớp nghiệp vụ nấu ăn đầu tiên toàn miền Bắc. Bác nói:
“...
2. Nhưng nhiều người chưa hiểu rõ vị trí vai trò của những người nấu ăn
và dọn bàn, vì vậy mà có những ý nghĩ sai lầm như:
- Xem khinh nghề nấu ăn và dọn ăn, cho rằng nghề đó là nghề hầu hạ người khác.
- Cho rằng người đó không có tiền đồ. Thậm chí e làm nghề đó thì trai sẽ ế vợ, gái sẽ ế chồng vv....
Những ý nghĩ đó hoàn toàn không đúng.”
Sau
49 năm, cũng vẫn còn “nhiều người chưa hiểu rõ.” như Bác đã nói. Nhiều
người vẫn quan niệm làm du lịch là đi hầu người khác và không muốn cho
con em mình đi học du lịch. Những người đó nên ngẫm suy lời của Bác.
Về học tập rèn luyện kỹ năng, Bác nói:
“...
7. Có người nói: việc làm bếp núc vất vả, không học tập được, không vẻ vang. Nói vậy không đúng.
Ngày
trước Bác cũng đã làm phu bếp. Lúc đó Bác là vong quốc nô, làm phu bếp
cho thực dân Pháp. Công việc vất vả từ 5 giờ sáng đến 9,10 giờ tối.
Nhưng Bác vẫn học được văn hóa và chính trị. Có quyết tâm thì nhất định
học được.”
Lời
dạy của Bác thật thấu tình đạt lý. Không gì có thể ngăn cản sự nỗ lực
vươn lên của mỗi con người dù họ đang làm gì. Làm theo Bác ắt sẽ thành
công.
Nhân
dịp kỷ niệm 50 năm ngày thành lập ngành Du lịch, nhắc lại những lời của
Bác để ngành Du lịch tự khẳng định mình, đồng thời cùng toàn xã hội
kiểm nghiệm lại mình trên 3 mặt:
Một là Ngành kinh tế mũi nhọn,
Hai là thái độ đối với khách du lịch,
Ba là thái độ đối với người lao động trong ngành.
Chúc
cho ngành Du lịch tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc, sớm đạt trình
độ phát triển du lịch của khu vực, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp phát
triển kinh tế xã hội của đất nước.